Krajowy przemysł farmaceutyczny odgrywa kluczową rolę w polskim systemie ochrony zdrowia. Jest także niezmiernie istotny dla naszej gospodarki i ma znaczenie strategiczne z punktu widzenia interesów państwa.
Partnerem materiału jest Polski Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego.
Polska gospodarka potrzebuje nowoczesnych sektorów, które generują dobrze płatne miejsca pracy, sprzyjają rozwojowi nauki i technologii oraz wpływają na bezpieczeństwo kraju. Takie możliwości daje produkcja leków. Już co drugi lek kupowany w aptekach w Polsce został wyprodukowany przez rodzimych producentów. Krajowy przemysł farmaceutyczny od kilku lat rośnie w siłę, odnotowując stały wzrost: generuje 2,4 miliarda złotych do budżetu państwa i odpowiada za wytwarzanie około 1% PKB o wartości 15 miliarda złotych. Bezpośrednio lub pośrednio jest z nim związanych ponad 100 tysięcy miejsc pracy. Liczby te wskazują, jak duży wpływ na rodzimą gospodarkę mają polscy producenci leków. Mogą mieć jeszcze większy, o ile uzyskają wsparcie wyzwalające ich pełen potencjał.
Obecnie zyski sektora nie pozwalają rodzimym firmom farmaceutycznym na duże inwestycje. Działalność utrudniają liczne obostrzenia, niekorzystne warunki refundacji czy system podatkowy. Misją Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego jest wspieranie krajowych producentów jako istotnych partnerów polskiej gospodarki, umożliwiających pacjentom dostęp do wysokiej jakości, bezpiecznych i dostępnych cenowo produktów leczniczych. Polacy również dostrzegają potencjał drzemiący w rodzimym przemyśle farmaceutycznym.
Klienci doceniają leki rodzimej produkcji
Preferujemy leki produkowane w Polsce – wynika z badań Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego przeprowadzonych przez Civitta w 2019 roku. Taka postawa to nie tylko dowód na wysoką jakość oferowanych produktów, ale też przejaw patriotyzmu gospodarczego.
Większość Polaków (60%) jest zdania, że wśród leków dostępnych w kraju powinny przeważać leki rodzimej produkcji. Dla porównania: w badaniu przeprowadzonymi w 2013 roku uważało tak 15% osób mniej. Patriotyzm gospodarczy polskich klientów wzrasta, dlatego w sytuacji, gdy mają do wyboru produkty zagranicznego i rodzimego pochodzenia, chętniej kupują leki wyprodukowane w Polsce. Podejmując takie decyzje, mają wpływ na polską gospodarkę oraz rynek pracy.
Z badań przeprowadzonych w 2018 roku na zlecenie fundacji Teraz Polska wynika, że polscy klienci cenią te firmy farmaceutyczne, które produkują leki w naszym kraju i partycypują w jego ekosystemie ekonomicznym. Wspieranie firm płacących daniny publiczne w Polsce to przejaw patriotyzmu. Dla ankietowanych ważne jest także to, by krajowe firmy były skoncentrowane na jakości.
Polscy producenci gwarantem bezpieczeństwa
Rozwój krajowej produkcji leków przeciwdziała nadmiernemu uzależnieniu od importu, które może mieć katastrofalne skutki. Można się było przekonać o tym, śledząc sytuację w Grecji, gdy borykała się z deficytem podstawowych leków onkologicznych czy insuliny, w Rosji, która przez gwałtowny spadek kursu rubla musiała sobie poradzić ze wzrostem cen importowanych leków.
Rosnąca świadomość Polaków sprawia, że obawiają się oni marginalizacji krajowej produkcji. Może to zagrażać bezpieczeństwu lekowemu kraju i przyczynić się do wzrostu cen farmaceutyków – ze względu na zastępowanie krajowych leków droższymi, zagranicznymi zamiennikami. Tak uważa aż 68% badanych przez PZPPF. Jednocześnie dostęp do krajowych leków ma duży związek z poczuciem bezpieczeństwa. Niemal 3 Polaków (73%) uważa, że produkcja leków w Polsce gwarantuje bezpieczeństwo zdrowotne obywateli, a ? (64%) twierdzi, że czułoby się bezpieczniej, gdyby większość leków dostępnych w aptekach była produkowana w Polsce. Rośnie odsetek osób obawiających się braku leków w aptekach.
Przemysł farmaceutyczny a gospodarka (W %)
Takie nastroje społeczne sprawiają, że zdecydowana większość ludzi uważa, że rozwój przemysłu farmaceutycznego ma pozytywny wpływ na polską gospodarkę. Około 80% badanych jest zdania, że rozwój firm farmaceutycznych wiąże się z tworzeniem nowych miejsc pracy, postępem medycyny i innych dziedzin nauki, a także wzrostem PKB i dochodami państwa. Polacy jednoznacznie opowiadają się także za wsparciem polskiego przemysłu farmaceutycznego przez rząd (83%), a 68% – za uprzywilejowaniem polskich producentów przy tworzeniu list refundacyjnych.
Refundacyjny Tryb Rozwojowy
Producenci leków poszukują narzędzi, które pozwolą rozwinąć przemysł farmaceutyczny w Polsce. Pomóc może wdrożenie Refundacyjnego Trybu Rozwojowego (RTR), który zakłada wydatkowanie pieniędzy na refundację leków z uwzględnianiem aktywności inwestycyjnej producentów w Polsce. Dzięki temu krajowe firmy mogłyby liczyć na przykład na przedłużenie decyzji refundacyjnych bez kolejnych negocjacji i zwolnienie z tzw. paybacku.
Pierwsze rozmowy dotyczące Refundacyjnego Trybu Rozwojowego odbyły się już w 2016 roku, a jego pierwotnym celem było przyznanie preferencyjnych warunków refundacji dla firm, które już produkują leki w Polsce lub zdecydują się uruchomić tu produkcję. W kolejnych latach, wraz z rosnącym trendem patriotyzmu gospodarczego, projekt został doprecyzowany o koncepcję Partnerów Polskiej Gospodarki.
Powstanie Refundacyjnego Trybu Rozwojowego jest zapisane w przyjętych przez rząd dokumentach, m.in. Polityce Lekowej Państwa na lata 2018–2022 oraz Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Polityka Lekowa przewiduje zwiększenie eksportu produktów leczniczych, prowadzenie prorozwojowej polityki refundacyjno‑cenowej oraz budowę infrastruktury do wytwarzania leków biotechnologicznych. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju kładzie nacisk na reindustrializację, której celem jest zwiększanie produkcji przemysłowej w Polsce oraz wspieranie strategicznych branż przemysłu.
Uśpiony potencjał
Polska już dziś jest dużym eksporterem leków, które są kupowane zarówno na rynkach europejskich, jak i na Wschodzie oraz w krajach Trzeciego Świata. Wynika to ze specyfiki krajowej produkcji – firmy farmaceutyczne produkują leki generyczne, w tym tzw. proste generyki, generyki ulepszone (nowy skład lub forma podania) oraz leki trudne do wytworzenia, w produkcji których specjalizuje się niewiele firm generycznych. To może stać się polską przewagą na arenie międzynarodowej.
Rodzimy przemysł farmaceutyczny może stać się kołem zamachowym rozwoju stabilnej i innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy. Polacy mają zaufanie do krajowych leków i chcą się nimi leczyć. Cenią ich jakość i pochodzenie.
W odpowiednich warunkach przemysł farmaceutyczny może być gwarancją nie tylko dostępu do szerokiej gamy produktów leczniczych, nawet przy zwiększonym zapotrzebowaniu, ale także przystępnych cen. Firmy produkujące oraz inwestujące w Polsce są w stanie wziąć na siebie odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa farmaceutycznego kraju, jeśli ich rola w tym strategicznym obszarze będzie odpowiednio określona i zabezpieczona.
