Edukacja i doskonalenie zawodowe dorosłych pomagają pracownikom w ciągłym podnoszeniu kwalifikacji, dzięki czemu coraz lepiej spełniają oni oczekiwania pracodawców. O narzędziach, które umożliwiają nadążenie za zmieniającymi się wymogami rynku pracy, rozmawiamy z dyrektorem generalnym Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, dr. Pawłem Poszytkiem.
Partnerem materiału jest Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
W jaki sposób program Erasmus+ wpłynął na europejski rynek pracy?
Co roku na zagraniczne wymiany w ramach programu Erasmus+ wyjeżdża kilkanaście tysięcy polskich studentów. Do Polski przyjeżdża prawie tyle samo obcokrajowców. Zgodnie z założeniami do 2020 roku mają z niego skorzystać cztery miliony osób, z czego połowę będą stanowić studenci, a 800 tysięcy – przedstawiciele kadry akademickiej. W ramach Erasmusa+ funkcjonuje szeroka oferta skierowana również do instytucji, które kształcą młodzież szkolną oraz dorosłych.
W 2014 roku Komisja Europejska przeprowadziła badania korzyści płynących z realizacji programu Erasmus+. Badanie efektów programu objęło 34 kraje: państwa członkowskie Unii Europejskiej, ale także Macedonię, Islandię, Liechtenstein, Norwegię, Szwajcarię i Turcję. Wzięło w nim udział prawie
80 tysięcy studentów i absolwentów, z których ponad 55 tysięcy studiowało lub odbywało staż za granicą. Wzięli w nim udział również pracodawcy. Jak wykazuje raport, aż 92% z nich poszukuje pracowników umiejących samodzielnie myśleć i rozwiązywać problemy, wyróżniających się dobrą organizacją pracy, znajomością swoich mocnych i słabych stron, takich, którym można zaufać. A te umiejętności studenci zdobywają w trakcie stypendium. Oprócz tego aż 64% pracodawców jest zdania, że międzynarodowe doświadczenie odgrywa istotną rolę w procesie rekrutacji pracowników.
W jaki sposób można uczestniczyć w programie Erasmus+?
Zachęcamy wszystkich zainteresowanych do odwiedzenia strony www.erasmusplus.org.pl. Mówiąc o rynku pracy oraz edukacji zawodowej, chcielibyśmy zwrócić uwagę na Akcję 1. Mobilność edukacyjna w sektorze Kształcenie i szkolenia zawodowe. Pracodawcy mogą z niej korzystać w sposób bezpośredni i pośredni. Mogą brać udział w projektach mobilności zawodowej jako instytucja wysyłająca lub przyjmująca. Mogą, a nawet powinni, również współpracować ze szkołami zawodowymi w przygotowaniu programów zagranicznych staży dla uczniów, tak aby efekty uczenia się zdobyte przez nich podczas stażu za granicą były odpowiedzią na potrzeby lokalnego rynku pracy i dla niego użyteczne.
Aby uczestniczyć w programie Erasmus+ i uzyskać dofinansowanie na tego typu działania, trzeba złożyć wniosek aplikacyjny dostępny na stronie internetowej programu. We wniosku należy określić potrzeby, na jakie odpowiada projekt, zdefiniować jego cele, opisać kluczowe działania oraz oszacować budżet. Pracownicy Fundacji Rozwoju Systemy Edukacji mogą skonsultować pomysły na działania, doradzić, jak poprawnie i merytorycznie opracować koncepcje projektu. Jednak kluczowym elementem dla instytucji wnioskującej jest pozyskanie do współpracy partnera lub partnerów z innych krajów europejskich. Zaangażowanie zagranicznych instytucji edukacyjnych czy biznesowych jest warunkiem otrzymania dofinansowania. Na naszej stronie internetowej podajemy też informacje o spotkaniach regionalnych.
Jak program Erasmus+ wpisuje się we współpracę nauki i biznesu?
Dzięki kompetencjom zdobytym przez uczniów szkół zawodowych za granicą pracodawcy zyskują lepiej wykwalifikowanych pracowników. Każdy taki wyjazd daje uczestnikowi szansę na rozwój i zwiększenie mobilności zawodowej na europejskim rynku pracy. Umiejętności nabyte w trakcie praktyk stanowią uzupełnienie kwalifikacji uzyskanych w systemie szkolnym w Polsce i przyczyniają się do zwiększania atrakcyjności na polskim i europejskim rynku pracy. Realizacja praktyk zagranicznych pomaga w wykształceniu w pełni absolwenta kreatywnego, komunikatywnego, otwartego na świat, konkurencyjnego na rynku pracy i gotowego profesjonalnie wykonywać obowiązki zawodowe.
Należy również zwrócić uwagę na dwa narzędzia, z których mogą korzystać pracodawcy. Pierwszym z nich jest Europass‑Mobilność, które firmy mogą wykorzystywać podczas rekrutacji pracowników. Jest to dokument służący do potwierdzenia okresów nauki lub szkolenia, realizowanych w innym kraju europejskim w ramach wyjazdu zorganizowanego. Dokument zawiera szczegółowy opis umiejętności i kompetencji uzyskanych przez uczestnika podczas mobilności za granicą.
Drugie narzędzie to ECVET, czyli europejski system akumulowania i przenoszenia osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym. Znajduje on szczególnie ważne zastosowanie przy projektach mobilności edukacyjnych. Rozwiązania tego systemu mają wspomóc planowanie i organizowanie mobilności edukacyjnej przez instytucje partnerskie, a także mają wesprzeć osoby uczące się w wykorzystaniu uzyskanych za granicą efektów uczenia się dla dalszej edukacji lub rozwoju zawodowego. Zgodnie z ideą ECVET przy tworzeniu programów staży zagranicznych warto wykorzystać podejście oparte na efektach uczenia się, które zapewnia przejrzystość i ułatwia uznawalność umiejętności i kwalifikacji zdobywanych przez uczestników staży. Precyzyjny opis kwalifikacji pracownika pozwala pracodawcom zweryfikować rzeczywiste umiejętności danej osoby i usprawnia tym samym proces rekrutacyjny.
Ponadto z inicjatywy Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, narodowej agencji programu Erasmus+, zainicjowany został projekt badawczy „Badanie współpracy nauki i biznesu”. W sytuacji, gdy na rynku dominują produkty i usługi, których wartość zależy w przeważającym stopniu od wiedzy, przedsiębiorstwa są zmuszone do ciągłego wprowadzania innowacyjnych rozwiązań we wszystkich aspektach prowadzonej działalności, co z kolei wymaga kompetentnych pracowników oraz ciągłego dostępu do najnowszych osiągnięć nauki, ponieważ uczelnie są źródłem zarówno wiedzy, kompetencji, jak i przyszłych kadr. Sprawne połączenie przedsiębiorstw ze strefą naukowo‑badawczą jest zatem koniecznym warunkiem wzrostu innowacyjności i konkurencyjności współczesnej gospodarki. Badanie zainicjowane przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji w 2017 roku pozwoli określić, w których obszarach nauka i biznes współpracują w sposób najbardziej efektywny, a także zidentyfikować potencjalne bariery dla tej współpracy.
Jakie inne metody podnoszenia jakości usług edukacyjnych niż doświadczenia nabyte w trakcie wyjazdów i partnerstw finansowych z programu Erasmus+ warto podpowiedzieć?
Skuteczną metodą doskonalenia własnych kompetencji jest wymiana doświadczeń, dzielenie się wiedzą, współpraca i dyskusja w środowisku ekspertów. Istnieją portale, które zrzeszają specjalistów w danym obszarze i umożliwiają tego typu aktywność. Doskonałym przykładem takiej inicjatywy jest EPALE – elektroniczna platforma na rzecz uczenia się dorosłych w Europie. Platforma działa w 36 krajach, w 23 wersjach językowych, i zrzesza ponad 30 tysięcy specjalistów w całej Europie. W ramach Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji działa Krajowe Biuro EPALE odpowiedzialne za rozwijanie jej polskiej wersji językowej. Na platformie EPALE można m.in. zdobyć wiedzę, jak zarządzać procesem grupowym, dowiedzieć się, na czym polega metoda design thinking lub jak zmotywować pracowników do aktywnego udziału w szkoleniach.
Najważniejsze elementy platformy to: blog, biblioteka materiałów na temat edukacji dorosłych oraz kalendarz wydarzeń, zawierający informacje o kursach, warsztatach, seminariach i konferencjach organizowanych w Europie dla specjalistów w obszarze edukacji dorosłych. Zarejestrowani użytkownicy mogą tu również bezpłatnie publikować informacje o własnych organizowanych wydarzeniach. EPALE umożliwia dostęp zarówno do najnowszych trendów i wytycznych, materiałów oraz wyników badań, jak również do opinii i komentarzy czołowych europejskich ekspertów w sektorze edukacji dorosłych. To miejsce w sieci dla profesjonalistów, którzy chcą rozwijać kompetencje zawodowe i rozmawiać na temat warsztatu swojej pracy. Poszukują inspiracji, nowych rozwiązań, sprawdzonych metod, sposobów motywowania dorosłych do nauki. Krajowe Biuro EPALE to również organizator seminariów, szkoleń i konferencji w obszarze edukacji dorosłych. Na przykład 21 listopada na Stadionie Narodowym w Warszawie odbędzie się II Forum Edukacji Dorosłych.
