Start‑up, zwłaszcza ten zakładany po raz pierwszy, jest efektem niezachwianej wiary w sukces. Założyciel chce bardzo szybko zrealizować swój wymarzony pomysł. Nie zdaje sobie sprawy z istnienia narzędzi, dzięki którym może osadzić swoje produkty lub usługi w różnych scenariuszach rynkowych.
Reprezentuję firmę programistyczną Droids On Roids, która powstała w 2011 roku jako start‑up. W ciągu siedmiu lat firma stworzyła aplikacje mobilne i internetowe dla 107 partnerów z całego świata, głównie ze Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej. Funkcjonując przez te lata w środowisku start‑upowym, często obserwowałem niesamowitą energię i pasję kolegów z rynku, przy jednoczesnym niedostrzeganiu subtelnych różnic pomiędzy modelami biznesowymi oraz relacji między nimi. Strategie start‑upów często powstają naprędce i to właśnie z tego powodu nie wykorzystują maksymalnie istniejących szans rynkowych lub pomijają pewne rodzaje ryzyka.
Nie można jednak obwiniać przedsiębiorców o zaniedbanie. Wiedza o start‑upach jest łatwo dostępna, ale odpowiednie jej wykorzystywanie wymaga zdobycia doświadczenia w realnych sytuacjach biznesowych, którego świeżo upieczeni przedsiębiorcy nie mają. Często ich wiedza jest fragmentaryczna, co sprawia, że łatwiej im uwierzyć w powodzenie obranej drogi, zwłaszcza gdy znana firma lub konkurent działali podobnie i odnieśli sukces.
Droids On Roids także dosyć szybko przystąpiło do działania. Razem z moim partnerem biznesowym Wojtkiem Szwajkiewiczem mieliśmy niewielką wiedzę i doświadczenie biznesowe. Intuicyjnie określiliśmy cel, jakim miało być oferowanie usług programistycznych start‑upom ze Stanów Zjednoczonych. Taktyka, która miała nas do tego doprowadzić, była oparta na budowaniu portfolio darmowych aplikacji mobilnych dla dużych społeczności, co miało potwierdzić nasze umiejętności. Przyjęta przez nas strategia okazała się skuteczna i sprawiła, że byliśmy gotowi na nadchodzącą rewolucję mobilną.
Wiedza o start‑upach jest łatwo dostępna, ale jej wykorzystywanie wymaga doświadczenia w realnych sytuacjach biznesowych.
Z doświadczenia wiemy, że warto korzystać z różnych narzędzi wspierających założycieli przy stawianiu pierwszych kroków na rynku. Bardzo cenna jest pomoc mentora, który może wskazać drogę rozwoju lub pomóc w podjęciu trudnych decyzji. Aby ograniczyć ryzyko losowego wyboru strategii, powstają także takie narzędzia jak kompas strategiczny dla start‑upów, który pomaga przedsiębiorcom zdefiniować podstawy strategii. Następnie przedsiębiorcy poddają ją analizie pod wieloma względami. Poprzez osadzenie start‑upu w różnych warunkach obserwują, jak zachowują się pozostali gracze, tj. klienci i konkurenci, jakie relacje powstają między nimi i na kogo wpływają. Znacząco zwiększają dzięki temu znajomość rynku oraz potencjalnych dróg działania. Dużą zaletą kompasu strategicznego jest określanie relacji firmy nie tylko wobec klienta i jego potrzeb (na co pozwala większość znanych narzędzi), ale także w szerszej perspektywie, w relacji do już istniejących i potencjalnych graczy. W budowaniu strategii z pomocą przychodzi także popularny Lean Canvas. Młode firmy wesprzeć może także opracowanie produktu spełniającego minimalne kryteria do wprowadzenia go na rynek, czyli Minimal Viable Product (MVP). Dziś Droids On Roids przy współpracy z klientami korzysta z takich narzędzi, jak: Product Canvas, Persona, User Journey Map, MVP czy Event Storming.
Zdefiniowanie i dobre opracowanie strategii umożliwia jej świadomą zmianę w przyszłości. To, co nie jest zdefiniowane, nie jest możliwe do zweryfikowania i udoskonalenia. Dodatkowo każde założenie powinno mieć datę ważności. Ścisłe ramy czasowe pozwalają na weryfikację strategii i ewentualną jej modyfikację, dokonanie nagłego zwrotu (pivot). Takie ramy czasowe wahają się od kilku miesięcy do nawet wielu lat.
Obecnie wiele firm na świecie regularnie zmienia strategie działania, kierując się w stronę maksymalizacji wartości. Znając możliwe scenariusze zdarzeń, żonglują nimi w zależności od potrzeb lub sytuacji rynkowej. Jest to uzasadnione, gdyż rynek stale ulega zmianom i regularne wracanie do podstawowych pytań oraz walidacja wcześniejszych założeń są niezbędne, pożyteczne i mobilizujące. Warto więc regularnie korzystać z wszelkich narzędzi mapowania wartości, by poprawiać i rozwijać strategię każdej firmy na dowolnym etapie jej rozwoju.
Każdego dnia gdzieś na świecie jakaś firma testuje różne strategie, starając się w sprytny sposób zastąpić rozwiązania oferowane przez konkurentów. Tak zrobiły Booking.com, AirBnb oraz Uber, które doprowadziły do transformacji swoich branż. Te przykłady pokazują, że młode firmy powinny wykorzystywać różne narzędzia do szukania szans biznesowych i definiowania odpowiedniej strategii, która zapewni im przewagę na rynku zarówno w krótkim, jak i w długim okresie.
Na końcu polecamy atrykuł otwarty:
