Idea czterodniowego tygodnia pracy, niegdyś postrzeganego jako niemożliwa do spełnienia fantazja, w ostatnich latach powoli zaczęła zyskiwać na popularności. Choć wielu pracownikom wciąż może się to wydawać odległym marzeniem, niektóre myślące przyszłościowo firmy już wprowadziły krótsze tygodnie pracy, aby ich pracownicy mieli większą satysfakcję i byli bardziej produktywni.
Szeroko przeprowadzony eksperyment z czterodniowym tygodniem pracy (w którym od czerwca do grudnia 2022 r. uczestniczyło 2900 pracowników z 61 firm w Wielkiej Brytanii) przyniósł konkretne wyniki. W ramach eksperymentu zastosowano różne czterodniowe modele, takie jak wolne piątki, czy wolne dni rozłożone w czasie. Badanie wykazało, że czterodniowy tydzień pracy znacznie zwiększył satysfakcję z pracy, poprawił równowagę między życiem zawodowym a prywatnym i zmniejszył stres pracowników. Wyniki pokazały również poprawę jakości produktów i obsługi klienta oraz znaczny spadek absencji i zwolnień lekarskich.
Odkrycia te potwierdzają pogląd, że czterodniowy tydzień pracy staje się coraz bardziej atrakcyjnym rozwiązaniem dla pracodawców, którzy chcą obniżyć koszty, zatrzymać pracowników i jednocześnie poprawić ich samopoczucie. Może to stać się nowym standardem, biorąc pod uwagę, że coraz więcej firm rozważa obecnie oferowanie swoim pracownikom czterodniowych tygodni na stałe — nie tylko na zasadzie eksperymentu.
Wnioski z eksperymentu
Spośród 61 firm, które wzięły udział w eksperymencie, co imponujące, aż 92% kontynuuje czterodniowy tydzień pracy, a 18 z nich zadeklarowało, że będzie to trwała zmiana. Badania przeprowadzone przed i po eksperymencie wykazały, że 39% pracowników odczuwało niższy poziom stresu, a 71% zauważyło mniejsze wypalenie podczas pracy w krótszych tygodniach. Niepokój, zmęczenie i problemy ze snem zmniejszyły się, podczas gdy zdrowie fizyczne i psychiczne znacznie się poprawiło.
Okazało się, że w okresie próbnym równowaga między życiem zawodowym a prywatnym poprawiła się na wiele sposobów. Aż 54% pracowników łatwiej było zrównoważyć swoją pracę z obowiązkami domowymi i rodzinnymi. Ponadto wzrosła satysfakcja zarówno ze stabilności finansowej, jak i relacji z ludźmi, dzięki zdolności do lepszego zarządzania czasem przeznaczanym na poszczególne czynności. Podobne eksperymenty w Belgii, Hiszpanii, Japonii, Australii i Nowej Zelandii przyniosły równie zaskakująco dobre wyniki.
Mimo że wnioski z eksperymentu zdecydowanie przemawiają za wprowadzeniem czterodniowego tygodnia pracy, w praktyce nie wszystkie branże są obecnie w stanie dokonać takiej zmiany. Na przykład sektor opieki zdrowotnej musi zapewnić stałą dostępność pracowników, biorąc pod uwagę, że wiele schorzeń wymaga całodobowej opieki, a sytuacje awaryjne mogą nastąpić w każdej chwili.
Inną kwestią, o którą martwi się wielu pracodawców, jest wpływ takiej zmiany na ich działalność. Chociaż kilka czołowych światowych firm, takich jak Microsoft w Japonii i Unilever w Nowej Zelandii, przeprowadziło testy czterodniowego tygodnia pracy i spotkało się z pozytywnym odzewem, wiele dużych firm opiera się temu trendowi, częściowo dlatego, że ich złożone, nieelastyczne struktury organizacyjne utrudniają wprowadzanie zmian.
Tak więc, chociaż argumenty przemawiające za czterodniowym tygodniem pracy są naprawdę mocne, należy mieć na uwadze pewne wyzwania, zanim zostanie on przyjęty przez firmę. Organizacje muszą rozważyć zalety i wady, biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby swoich pracowników i zdecydować, czy będzie to dla nich najlepsza opcja.
Na szczęście obserwujemy, jak małe i średnie firmy podejmują inicjatywę w eksperymentowaniu ze skróconym tygodniem pracy, ponieważ są one o wiele bardziej elastyczne i mogą szybko działać na podstawie pomysłów sponsorowanych przez ich dyrektorów generalnych lub założycieli. Ponadto liderzy w małych firmach najprawdopodobniej napotykają na mniejszą biurokrację. W rezultacie mogą lepiej przewidywać wpływ szeroko zakrojonych zmian na całą organizację i łatwiej je wdrażać niż duże, międzynarodowe korporacje o mniej elastycznych strukturach.
Chociaż argumenty przemawiające za czterodniowym tygodniem pracy są naprawdę mocne, należy mieć na uwadze pewne wyzwania, zanim zostanie on przyjęty przez firmę. Organizacje muszą rozważyć zalety i wady, biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby swoich pracowników i zdecydować, czy będzie to dla nich najlepsza opcja.
Inne opcje i stopniowe zmiany
Zamiast ograniczać liczbę godzin pracy swoich pracowników, niektóre firmy mogą wkrótce wprowadzić bardziej kreatywne sposoby promowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, takie jak dni bez spotkań. Przewiduję, że zmiany będą następować stopniowo, w miarę jak coraz więcej dużych i małych firm zacznie eksperymentować z czterodniowym tygodniem pracy. Chociaż na tej drodze mogą pojawiać się pewne wyboje, jestem głęboko przekonany, że stoimy już na progu znaczącej zmiany. Przy tak wielu udanych testach przeprowadzonych na całym świecie, wszystko wychodzi „w praniu”.
Na razie krótszy tydzień pracy raczej nie będzie powszechnym rozwiązaniem, ale na całym świecie widoczna jest tendencja, aby przeprowadzać i kontynuować tego typu eksperymenty. Prym wiodą małe i średnie firmy, a duże firmy zaczynają to zauważać. Wszyscy — zarówno pracodawcy, pracownicy, jak i liderzy — musimy nadal wywierać presję na zmiany, jeśli chcemy, aby czterodniowy tydzień pracy stawał się coraz bardziej powszechny.
