Zmiana charakteru audytu z pasywnego na aktywno‑doradczy poprawi wizerunek i jakość współpracy. Dlatego właśnie w tym kierunku, według przedsiębiorców, powinien podążać współczesny audyt finansowy.
Trzecia edycja badania na temat audytu finansowego w przedsiębiorstwach przeprowadzona przez ICAN Research pokazuje, że przedsiębiorstwa nadal bardzo wysoko oceniają wartość audytu i równie wysoko jakość usług świadczonych przez firmy audytorskie. Jednak w ostatniej edycji oba wskaźniki nieco spadły. W 2012 roku aż 92% badanych stwierdziło, że audyt jest ważną wartością dodaną dla przedsiębiorstwa, natomiast w 2013 wskaźnik ten spadł o 7 pkt proc. Podobnie wygląda sprawa jakości świadczonych przez firmy audytorskie usług – wskaźnik spadł z 88% w 2012 roku do 80% w bieżącym. Przypuszczalnie ten trend wiąże się ze, stwierdzonym w badaniu, spadkiem wpływu przeprowadzanych audytów na rozwiązywanie problemów operacyjnych i strategicznych o 9 pkt proc.
W tej sytuacji istotne jest wytyczenie kierunków rozwoju usług audytu finansowego oraz wskazanie sposobów podnoszenia jego wartości dla przedsiębiorstw.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Czego przedsiębiorcy oczekują od audytorów? »
Audyt finansowy: rosną oczekiwania
Mariusz SmolińskiPrzedsiębiorcy chcą, żeby audytorzy dobrze znali ich biznes, formułowali lepszej jakości wnioski i rekomendacje, wskazywali obszary zagrożeń dla firmy i pokazywali, jak je identyfikować.
Koniec z rutyną, potrzebne są zmiany
Kolejne edycje badania pokazują, że przedsiębiorstwa oczekują od audytu finansowego usprawnienia systemu kontroli sprawozdawczości finansowej, 38% osób wymieniło ten czynnik jako najważniejszy. W dalszej kolejności respondenci wskazują podniesienie wiedzy finansowo‑podatkowej, ograniczenie ryzyka finansowego oraz zwiększenie wiarygodności i jakości sprawozdań finansowych. W realizacji tak sformułowanych celów są potrzebne zmiany w podejściu do prowadzenia audytu finansowego. Badanie pozwoliło zidentyfikować trzy kluczowe obszary takich zmian:
Zmiana charakteru audytu z pasywnego na aktywno‑doradczy: nie wystarczy już standardowe podejście do audytu finansowego. Zdecydowana większość badanych (69%) twierdzi, że audyt powinien mieć charakter doradztwa, a kolejnych 57%, że jest potrzebna specjalizacja branżowa. Doradztwo powinno obejmować przede wszystkim pogłębioną analizę obszarów ryzyka. Właśnie diagnoza różnych rodzajów ryzyka jest wskazywana jako najważniejszy punkt w poprawie przydatności sprawozdań finansowych. Sama identyfikacja obszarów ryzyka i problemów jednak nie wystarczy, badani oczekują odważnych prezentacji wskazujących problemy do poprawy.
Zmiana jakości sprawozdań: zdecydowana większość badanych (81%) dokładnie czyta i analizuje wszystkie uwagi w raporcie, szukając praktycznych wskazówek pomocnych w prowadzeniu biznesu. Z tego względu ważna jest forma przekazywanej wiedzy. Według badanych, kluczowe są: jakość podsumowania najistotniejszych problemów zidentyfikowanych przez audytora, jasny i zrozumiały język komunikacji pozbawiony branżowego żargonu.
Poprawa wizerunku branży: badani twierdzą, że potrzebne jest również podniesienie wiarygodności i rangi audytora. Na ten aspekt szczególnie zwracają uwagę duże przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 250 pracowników. Oczekują one bardziej restrykcyjnej zewnętrznej weryfikacji usług audytorskich.
Bariery i utrudnienia współpracy
Badanie pozwoliło zidentyfikować dwie grupy przeszkód. Pierwsza wynika z charakteru bezpośredniej współpracy, druga dotyczy ogólnych zasad tej współpracy. Prawie połowa badanych (49%) uznaje brak czasu za poważną barierę w efektywnej współpracy z biegłym rewidentem. Drugim obszarem, który ogranicza bądź utrudnia współpracę z zewnętrznym audytorem, jest komunikacja – tak twierdzi prawie co czwarty badany (23%). Respondenci oczekują nie tylko zwiększenia częstotliwości spotkań, dostępności i terminowości audytorów, ale również poprawy sposobu komunikacji w obszarach: rozpoznanie potrzeb oraz wsparcie konsultacyjne i doradcze.
Co drugi respondent twierdzi, że utrudnieniem jest również długoterminowa współpraca oraz świadczenie dodatkowych usług przez firmę audytorską. Jednak w 2013 roku wskaźnik zagrożenia dla jakości i niezależności zewnętrznych audytorów, wynikający właśnie z długoterminowej współpracy z jedną firmą, spadł. Co ciekawe, w przypadku obu wskaźników zdecydowanie mniej ufna jest branża usługowa.
Jak wybrać firmę audytorską?
Doświadczenie i cena to dwa kluczowe czynniki przesądzające o wyborze zewnętrznego audytora. W porównaniu z poprzednim rokiem rośnie również rola reputacji firmy audytorskiej. Doświadczenie we współpracy lub branżowe jest istotne dla nieco ponad połowy badanych. Natomiast cena znajduje się na drugim miejscu i jest wskazywana przez połowę respondentów (52%). Bardziej wrażliwe cenowo są małe i średnie przedsiębiorstwa. Częściej na cenę wskazywał handel, natomiast dla sektora usług ważniejsze było doświadczenie branżowe biegłego rewidenta.
