Poszczególne pokolenia obecne na rynku pracy mają z sobą więcej wspólnego, niż pozornie wynika z raportów HR‑owych, choć wcale nie oznacza to, że potrzeby pracowników są takie same. Różnice między nimi nie wynikają jednak z daty urodzenia.
Baby boomers, X, Y, Z – wiek przedstawicieli poszczególnych pokoleń obecnych na rynku pracy to tylko liczba. Tego zdania są autorzy raportu Diversity in the Workplace firm JLL oraz Skanska. Jak wynika ze opracowanych przez nich danych, to wcale nie różnice pokoleniowe określają, jakiego biura oczekują pracownicy i w jakim biurze czują się najbardziej zmotywowani do pracy.
Firmy JLL i Skanska przebadały przedstawicieli czterech pokoleń obecnych na rynku pracy: baby boomers (urodzeni mniej więcej w latach 1946–1964), pokolenia X (1965–1979), pokolenia Y (1980–1994) oraz najmłodszego z nich pokolenia Z, do którego zaliczono osoby urodzone około roku 1995 lub później. Wszystkim zadano pytania o oczekiwania dotyczące przestrzeni do pracy, w której czują się najbardziej komfortowo oraz są najbardziej kreatywni. Przekrojowa analiza wyników wykazała, że dla reprezentantów poszczególnych pokoleń w biurze ważne są niemal te same kwestie. Praktycznie identyczny odsetek wskazywał na znaczenie środowiska do pracy (rozumianego jako miejsce m.in. z dostępem do naturalnego światła czy klimatyzacji), obecność przestrzeni relaksu w biurze (zobacz ramkę Preferencje dotyczące wyglądu biura – pokolenia).
Preferencje dotyczące wyglądu biura – pokolenia (w %)
Nie oznacza to naturalnie, że wszyscy pracownicy chcą identycznego biura i w takich samych warunkach czują się najbardziej kreatywni. Różnice pomiędzy nimi idą jednak w poprzek podziałów pokoleniowych. Respondenci zostali poproszeni o udzielenie odpowiedzi na kilkadziesiąt pytań służących ustaleniu preferencji w obszarze środowiska pracy. Po segmentacji wyników ankietowani zostali przyporządkowani do jednej z pięciu grup:
Elastyczny i ekologiczny (Co‑Worker, CO2 Fighter);
Zajęty, ale zrównoważony (Busy But Balanced);
Klasyczny biały kołnierzyk (White Collar Classic);
Zadaniowiec (Mission Completion);
Pracowity i technologiczny (Work Hard, Tech Hard).
Analiza odpowiedzi udzielonych przez ankietowanych wykazała, że w obrębie tego samego pokolenia można spotkać bardzo zróżnicowane oczekiwania względem przestrzeni do pracy. Z analizy wynika, że dla osób zaliczonych do kategorii „Elastyczny i ekologiczny” ważne są rozwiązania pozwalające na chwilę relaksu w biurze i jego otoczeniu (również zieleń), jak również informacje o jakości powietrza w biurze oraz dobry dojazd komunikacją miejską i rowerem. Dla stanowiącej grupy „Zajęty, ale zrównoważony” ważna jest równowaga pomiędzy pracą a życiem prywatnym oraz stabilność pracy. Dotyczy to także stałych godzin wykonywania codziennych obowiązków. „Zadaniowcy” to menedżerowie chętnie korzystający z możliwości pracy zdalnej, ważne są dla nich udogodnienia związane z dojazdem do pracy samochodem, część z nich wiosną i latem przesiada się na rower. Wreszcie osoby z grupy „Pracowity i technologiczny” cenią karierę, prestiżową lokalizację i nowoczesne biuro z nowinkami technologicznymi. Chętnie pracują zdalnie z uwagi na oszczędność czasu.
Warto podkreślić, że poszczególne segmenty nie pokrywają się wyraźnie z żadną konkretną grupą wiekową, chociaż w niektórych reprezentacja poszczególnych pokoleń jest większa niż w innych (na przykład wśród „Klasycznych białych kołnierzyków” łącznie 54% stanowią osoby z pokoleń X oraz baby boomers). Podział na segmenty pozwala wyraźnie wyróżnić, jakie elementy biura sprzyjają – zdaniem respondentów – kreatywności w pracy oraz sprawiają, że jakaś przestrzeń jest atrakcyjna (zobacz ramkę Preferencje dotyczące wyglądu biura – segmenty). Chociaż dla wszystkich segmentów pracowników jedną z najważniejszych kwestii w biurze jest odpowiednie środowisko pracy, to analiza wykazała również duże różnice w podejściu do łatwego dojazdu samochodem oraz komunikacją miejską czy też obecności stref relaksu i ekologicznych rozwiązań.
Preferencje dotyczące wyglądu biura – segmenty (w %)
Zmienia się także podejście do godzin, w jakich pracownicy realizują swoje codzienne obowiązki. Chociaż w dalszym ciągu dominują stałe godziny pracy (pracuje w ten sposób 68% respondentów), to niemal ? wykonuje swoje zadania w elastycznych godzinach (32%). Najmniej popularne są one wśród „Klasycznych białych kołnierzyków”, wśród których ponad 3 (76%) pracuje w stałych godzinach, a najbardziej – wśród „Zadaniowców”. Aż 39% osób z tej grupy deklaruje elastyczny czas pracy. Do barier w korzystaniu z elastycznej formy pracy najczęściej zaliczano takie kwestie, jak brak bezpośredniego kontaktu ze współpracownikami (aż 63% wskazań wśród „Klasycznych białych kołnierzyków”) oraz brak dostępu do narzędzi i danych potrzebnych do pracy (takiej odpowiedzi udzieliło 52% „Zadaniowców”). Jednocześnie aż 45% badanych („Elastycznych i ekologicznych” oraz „Zajętych, ale zrównoważonych”) twierdzi, że praca w domu ich rozprasza.
Pewnym kompromisem pomiędzy klasycznym biurem a pracą zdalną jest biuro co‑workingowe. Świadomość istnienia tego typu przestrzeni jest wśród ankietowanych niejednoznaczna. Ogółem tylko 36% wie, czym są takie biura. Najbardziej świadomi są nich „Elastyczni i ekologiczni” (50%), a najmniej – „Klasyczne białe kołnierzyki” (28%). Jednocześnie zdecydowana większość osób z tej grupy (69%) nie chciałaby pracować w biurze co‑workingowym. Najbardziej przekonani do niego są pracownicy z segmentu „Pracowity i technologiczny” (67% chciałoby pracować w takiej przestrzeni).
Badanie wykazało także rosnące znaczenie rozwiązań spod znaku tzw. proptechu. To określenie powstałe z połączenia angielskich słów „property” oraz „technology” oznacza technologię umożliwiającą zarządzanie nieruchomością. Wszystkie segmenty respondentów uznały za wartościowe jakieś typy aplikacji umożliwiających sterowanie systemami w biurze. Na przykład osoby reprezentujące kategorię „Klasyczny biały kołnierzyk” wyrażały zainteresowanie przede wszystkim systemami umożliwiającymi sterowanie oświetleniem, klimatyzacją, zaciemnieniem okien, a także rozwiązaniami pozwalającymi rezerwować miejsca parkingowe. Dla porównania osoby zaliczone do segmentu „Elastyczny i ekologiczny” wyrażały wyjątkowe zainteresowanie informacją o jakości powietrza w budynku.
Diversity in the Workplace oparto na badaniach jakościowych w 8 pięcioosobowych grupach fokusowych oraz ilościowych polegających na przeprowadzeniu tysiąca wywiadów online.
