W badaniu Deloitte CFO Survey 2020, przeprowadzonym pod koniec 2019 roku, czyli jeszcze przed wybuchem pandemii koronawirusa SARS‑Co2‑V, 75% dyrektorów finansowych spodziewało się spowolnienia gospodarczego w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Nikt jednak nie mógł przewidzieć aż tak silnych perturbacji.
Kryzys gospodarczy, który dotyka obecnie światowe gospodarki, trudno porównać z jakimkolwiek wcześniejszym. Nie sposób też mówić o jednoznacznych prognozach wyjścia z niego, bo zbyt wiele zmiennych obniża wiarygodność wszelkiego planowania. Pewne jest jednak to, że czas walki z koronawirusem SARS‑CoV‑2 wpłynie na niektóre aspekty gospodarki, jak np. rynek pracy, e‑commerce czy usługi chmurowe.
Analitycy są zgodni co do kierunku zmiany wskaźnika PKB, jednak wciąż niepewna jest skala tych zmian, a prezentowane prognozy są obarczone wysokim błędem. PKB to wskaźnik zagregowany dla całej gospodarki, podczas gdy poszczególne sektory i branże są w różny sposób narażone na zawirowania związane z COVID‑19. O rzeczywistej ścieżce zmiany PKB zadecyduje szereg czynników zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Chodzi m.in. o dynamikę rozwoju pandemii w Polsce oraz u kluczowych zagranicznych partnerów handlowych, działania administracyjne skutkujące utrudnieniami w prowadzeniu działalności gospodarczej czy też swobodnym przepływie osób, towarów, usług, o zakres pomocy ze strony państwa, jak również zakres interwencji instytucji międzynarodowych i luzowania wymogów dotyczących przeciwdziałania nadmiernemu długowi publicznemu. Na łatwość wychodzenia ze spowolnienia poszczególnych krajów będzie wpływał stopień otwarcia gospodarki. Im bardziej będzie otwarta, tym silniej zewnętrzne czynniki będą na nią oddziaływały.
HBRP Trends: Kompetencje jutra. Ty i AI Jakie są cechy pracownika i firmy przyszłości? Czy automatyzacja może skutecznie wzmacniać nasze umiejętności? Sięgnij po sprawdzone rady i eksperckie wskazówki, dzięki którym już dziś poznasz kompetencje jutra. Sprawdzam >>
Ograniczony popyt wpłynie na poziom cen
Tuż przed wybuchem pandemii predykcje CFO dotyczące inflacji wskazywały na jej rychły wzrost. Dzisiaj już wiadomo, że zetrą się tu przeciwstawne siły, których wypadkową będzie zmiana poziomu cen na rynku w Polsce. Wśród sił działających na spadek cen zalicza się ograniczony popyt na dobra i usługi, spowodowany decyzjami administracyjnymi, spadek dochodów ludności, niepewność co do przyszłości przesuwająca potencjalny popyt na lepsze czasy, zawirowania na rynku ropy naftowej z równoczesnym spadkiem popytu na paliwa. Z kolei siły działające na wzrost cen to niedobory niektórych produktów na rynku, polityka monetarna, czyli obniżki stóp procentowych czy też transfery pieniężne do ludności.
Bezrobocie nawet do 10%
Pandemia szczególnie wpływa na rynek pracy poprzez ograniczenia podażowe wynikające z dynamiki zachorowań i kwarantanny oraz popytowe, będące reakcją firm na decyzje administracyjne. Choć jednym z podstawowych założeń interwencji rządowych jest utrzymywanie miejsc pracy, to w sektorach i branżach najbardziej narażonych na spadek przychodów i utratę płynności już obserwuje się zwolnienia pracowników. W badaniu Deloitte przeprowadzonym w ostatnim kwartale 2019 r. aż 40% CFO spodziewało się wzrostu bezrobocia, co zupełnie nie dziwi przy poziomie 5,2 procenta rejestrowanego wskaźnika w grudniu. Dane marcowe z urzędów pracy nie pokazują jeszcze znacznego wzrostu poziomu bezrobocia, choć zgodnie z wynikami badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego z początku kwietnia 2020 roku, co trzecia firma postrzega zwolnienia jako nieuniknione. Wstępne analizy resortu pracy szacują wzrost stopy bezrobocia do 9 10% przed końcem roku, co oznacza 1,4 mln osób w wieku produkcyjnym bez pracy.
Szkolenie online ICAN Business Advisor – Business Adaptability Jak przetrwać kryzys i być przygotowanym na jego nieprzewidywalne skutki? Jak umiejętnie dostosować się do zmian turbulentnej rzeczywistości biznesowej! Szkolenie zawiera 3 lekcje, dzięki którym wzmocnisz swoją elastyczność biznesową. Kupuję >>
Czy wrócimy do stanu wyjściowego?
W obliczu nagłych zmian warto, aby CFO zwrócili uwagę na kilka istotnych czynników, takich jak zachowanie płynności finansowej i analizę bieżących przepływów pieniężnych, możliwość wykorzystania programów wsparcia finansowego, dostosowanie dystrybucji do obecnej sytuacji. Od strony sprawozdawczości finansowej niezbędne jest zapewnienie przy okazji publikacji najbliższych sprawozdań finansowych prawidłowego odzwierciedlenia skutków obecnej sytuacji w wynikach firm, przede wszystkim poprzez uwzględnienie właściwych odpisów z tytułu utraty wartości zgodnie z MSSF9. Dodatkowym wymogiem jest zapewnienie właściwych ujawnień dotyczących wpływu obecnej sytuacji na sytuację finansową firmy.
Analitycy nie mają jednoznacznych prognoz wyjścia z recesji – zbyt wiele zmiennych istotnie obniża ich wiarygodność. Czas walki z wirusem może jednak na stałe wpłynąć na sposób pracy, zwiększając liczbę pracowników zdalnych, ograniczając zapotrzebowanie na przestrzeń biurową czy handlową, zmniejszając zatłoczenie w transporcie publicznym czy na ulicach. Zyskać mogą dostawcy usług chmurowych, rynek e‑commerce, lokalni usługodawcy społeczni, rynek telemedycyny czy też usługi publiczne, będące w centrum zainteresowania rządzących, czyli służba zdrowia oraz edukacja.
