Ten artykuł możesz także odsłuchać!
Jak wynika z 15. Światowego Badania Nadużyć Gospodarczych EY Uczciwość pod lupą. Przyszłość zarządzania zgodnością, 20% ankietowanych Polaków uważa korupcję za powszechne zjawisko. To blisko o połowę mniej, niż wynosi średnia (38%) dla wszystkich 55 przebadanych krajów i regionów.
Pod względem postrzegania powszechności korupcji Polska znajduje się dość blisko krajów rozwiniętych. Jeszcze w 2016 roku za częste zjawisko uważało ją 34% badanych. Dla porównania, w tegorocznej turze takiej odpowiedzi udzieliło 36% badanych na Ukrainie, 96% respondentów z Brazylii i 90% ankietowanych z Nigerii. Tymczasem dla Szwajcarii i Niemiec odsetek wskazań wyniósł odpowiednio 2 i 0%. Ponadto 12% ankietowanych w Polsce uważa, że łapówka wręczona, by zdobyć kontrakt, jest powszechną praktyką w ich branży. To wynik bliski średniej dla wszystkich badanych krajów, wynoszącej 11%.
Uczciwość z wyjątkami
Niemal wszyscy respondenci przepytani na całym świecie (97%) zgodnie oceniają, że uczciwość w biznesie jest ważna, ale jednocześnie aż 30% polskich ankietowanych byłoby gotowych postąpić nieetycznie, jeśli pomogłoby to w ratowaniu biznesu. 4% badanych Polaków jest zdania, że łapówka w formie gotówki może być uzasadniona w przypadku próby ratowania firmy z trudnej sytuacji (zobacz ramkę Która z poniższych form łapówki byłaby usprawiedliwiona dla przetrwania biznesu). To zdecydowanie mniej niż średnia, która dla wszystkich badanych krajów wynosi 13%. Niemal równie ostrożnie badani podchodzą do naciągania wyników finansowych, które dla przetrwania firmy za dopuszczalne uważa zaledwie 6% ankietowanych. Znacznie większą tolerancję Polacy wykazują jednak wobec rozrywki i prezentów, które dla ratowania biznesu jest w stanie usprawiedliwić 16% respondentów.
Zadanie dla zarządzających
Prawie wszyscy badani z 55 krajów zgadzają się co do tego, że uczciwość i etyczne zachowania w biznesie są istotne. Takiego zdania jest także 96% ankietowanych w Polsce. Natomiast w percepcji przedstawicieli polskich firm za uczciwość organizacji odpowiadają zarządzający, a zwykli pracownicy nie poczuwają się do tego. Tylko 16% ankietowanych Polaków uważa, że uczciwość jest kwestią indywidualnego pracownika. To pokazuje, że nadal pokutuje u nas zbiorowa, czyli rozproszona, odpowiedzialność. Etyka jest postrzegana jako zjawisko na poziomie strategii organizacji, nie jest jednak kojarzona z codziennymi działaniami każdego pracownika. Uczciwość wypisana na sztandarach firmy jest ważna ze względu na opinię klientów i szeroko pojętą opinię publiczną. Co ciekawe, motywacją do etycznego postępowania w Polsce znacznie rzadziej (35%) niż w krajach rozwiniętych (54%) jest unikanie kar od regulatorów.
Zaledwie 22% ankietowanych w naszym kraju dokładnie sprawdza kontrahentów. Polska pod tym względem jest na szarym końcu listy. Mimo to obecnie firmy są postrzegane jako etyczne, jeśli etyczni są ich dostawcy, i podobnie narażone na nieuczciwość, jeśli nieuczciwi są ich klienci. Weryfikacja kontrahentów ma kluczowe znaczenie dla biznesu i wynika to nie tylko z zagrożeń korupcyjnych, ale również ze względu na kwestie związane z wyłudzeniami podatku VAT czy zagrożenia związane z praniem pieniędzy. Co więcej, 64% badanych w Polsce deklaruje, że za łamanie procedur przez pracowników przewidziane są kary. To wynik zauważalnie poniżej średniej (78%). Wiele firm ma przygotowane procedury, choć w oczy rzuca się rozbieżność pomiędzy deklarowanymi najwyższymi standardami a ich faktycznym realizowaniem.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Etyka i biznes mogą ze sobą współistnieć »
Do piekła czy do nieba, czyli długa historia nieporozumień między etyką a biznesem
Maciej Zięba , Andrzej Łokaj PL
