Jednym z głównych wyzwań współczesnych przedsiębiorstw jest dostosowywanie się do zmieniającego się otoczenia i wdrażanie nowych technologii, które usprawniają działania operacyjne i budowanie wartości dla klienta.
Wiele firm zaczyna zatem wprowadzać niezbędne zmiany w strukturze, strategii, ofercie produktowej i metodach, chcąc przystosować się do cyfrowego środowiska. Aby ocenić, jak międzynarodowy biznes prowadzi proces digitalizacji, „MIT Sloan Management Review” we współpracy z firmą Deloitte po raz czwarty przeprowadziły globalne badanie Cyfrowa dojrzałość 2018 – na jakim etapie jesteśmy. Wyniki badania jasno pokazują, że cyfrowe środowisko biznesowe różni się fundamentalnie od tradycyjnego. Na szczęście organizacje dojrzałe cyfrowo mają świadomość tych różnic i modyfikują metody uczenia się oraz zarządzania, tak aby się dostosować i odnieść sukces na szybko zmieniającym się rynku (zobacz ramkę Wyzwania wpływające na zdolność firm do konkurowania w cyfrowym środowisku). W szczegółach wnioski są następujące.
Duże firmy, obserwując zmiany zachodzące w obszarze cyfryzacji, zaczęły dostosowywać swoje działania do nowych wymagań. Dzięki temu po raz pierwszy od czterech lat ankietowani podwyższyli ocenę dojrzałości cyfrowej swoich organizacji. Około 30% respondentów w Europie uważa, że ich spółki już ją osiągnęły, a 24% twierdzi, że znajdują się dopiero na wczesnym etapie. Natomiast 47% respondentów zaliczyło swoje firmy do grupy „rozwojowej”, podczas gdy średnia globalna wyniosła 44%. Ankietowani mają świadomość, że biznes cyfrowy jest szybszy i bardziej elastyczny niż tradycyjny (zobacz ramkę Różnice między pracą w środowisku cyfrowym i tradycyjnym). Dlatego zmieniają swoją kulturę organizacyjną, a wraz z nią zwiększa się ich skłonność do podejmowania ryzyka i testowania nowych rozwiązań. Właśnie te czynniki, zdaniem respondentów, obrazują postęp ich firm na drodze digitalizacji.
Skomplikowane procesy decyzyjne w niedojrzałych cyfrowo przedsiębiorstwach mogą często uniemożliwić sprawne reagowanie na wydarzenia rynkowe. Z tego względu ważne jest, aby zaszczepić w pracownikach nowy sposób myślenia, pozwalający wypracować elastyczne rozwiązania. Ankietowani podkreślili wagę eksperymentowania i podejmowania ryzyka, działania w niepewnym otoczeniu podlegającemu ciągłym zmianom, zakupu i wdrażania wymaganej technologii, jak również podejmowania decyzji na niższych poziomach organizacji, tak aby możliwe było sprawne reagowanie na zmiany.
Wyzwania wpływające na zdolność firm do konkurowania w cyfrowym środowisku
Badanie pokazało też, że europejskie przedsiębiorstwa mogłyby osiągnąć wyższy poziom dojrzałości cyfrowej, gdyby ułatwiały liderom i pracownikom odniesienie sukcesu w tym środowisku. Aż 90% badanych chciałoby mieć możliwość analizowania i wykorzystywania danych zgromadzonych przez firmę dla poprawy własnej wydajności. Tyle samo czuje potrzebę podnoszenia swoich umiejętności co najmniej raz w roku, a połowa chciałaby robić to w procesie ciągłym. Duża grupa pracowników byłaby chętna do samokształcenia, jeśli organizacja zapewniłaby im wystarczające wsparcie. Jednak wiele przedsiębiorstw stawia na formalne kursy podnoszące kompetencje, mimo że znacznie efektywniej można uczyć się podczas wykonywania zadań praktycznych. Według 72% badanych firmy powinny poszukać nowych liderów, jeśli chcą odnieść sukces w erze cyfrowej, a mniej niż połowa (35%) twierdzi, że ich przedsiębiorstwo skutecznie przygotowuje liderów, rozwijając umiejętności niezbędne do kierowania firmą w środowisku cyfrowym (w skali globalnej średnia wyniosła 38%).
Uwolnij moc innowacji w swojej firmie»
Najważniejszymi zadaniami liderów transformacji cyfrowej jest wypracowanie wizji i celów cyfryzacji, stworzenie otoczenia umożliwiającego eksperymentowanie, pozwalającego pracownikom współpracować, przełamując utarte od lat schematy. Proces ciągłego testowania nowych rozwiązań jest najlepszym sposobem na wypracowanie własnej odpowiedzi na zmieniające się otoczenie firmy. Nie jest to jednak działanie wystarczające. W drodze do osiągnięcia dojrzałości cyfrowej należy korzystać z doświadczeń wyciągniętych zarówno z sukcesów, jak i porażek. Organizacje dysponujące dużymi środkami mogą ulegać pokusie, aby poprzez znaczne inwestycje pomijać proces testowania nowych rozwiązań. Firmy, które rezygnują z tego procesu, nie zdobywają doświadczenia, nie uczą się. Dlatego warto stworzyć środowisko pozwalające na eksperymentowanie bez uszczerbku dla biznesu. Ocenia się, że w nadchodzących latach polskie firmy powiększą działy skoncentrowane na projektach cyfrowych nawet dwukrotnie.
Różnice między pracą w środowisku cyfrowym i tradycyjnym
Prowadzenie biznesu w cyfrowym środowisku różni się od standardów obowiązujących w XX wieku. Respondenci zapytani o to, na czym polega najważniejsza przewaga pracy w środowisku cyfrowym nad pracą w środowisku tradycyjnym, wskazali następujące kwestie:
Technologie cyfrowe wywierają coraz większy wpływ na miejsce pracy, dlatego większego znaczenia nabiera rozwój talentów. Dojrzałe cyfrowo firmy przesuwają podejmowanie decyzji w dół struktury organizacyjnej. 59% respondentów reprezentujących kadrę zarządzającą wyższego szczebla twierdzi, że proces podejmowania decyzji jest przesuwany w dół, podczas gdy z tą opinią zgadza się tylko 33% menedżerów i dyrektorów. Różnica zdań nasuwa pytanie: czy to liderzy nie chcą tracić swojego autorytetu, czy też pracownicy nie chcą podejmować dodatkowych wyzwań i pełnić ważnej roli w procesie transformacji cyfrowej przedsiębiorstwa?
Osiągnięcie dojrzałości cyfrowej wymaga od firmy kompleksowych działań. Dlatego warto ustalić, na jakim etapie organizacja aktualnie się znajduje, biorąc pod lupę poszczególne działy. Następnie, aby nie wpaść w pułapkę konkurencyjności, trzeba zrobić miejsce dla innowacji oraz zapewnić działom procesowe wsparcie. Eksperymentowanie i uczenie się są najbardziej efektywnymi sposobami na osiągnięcie sukcesu w cyfrowym świecie. Wypracowane rozwiązania należy wdrożyć w taki sposób, aby zmieniać sposób myślenia i działania wszystkich pracowników. Ostatni etap polega na ciągłym powtarzaniu całego procesu od początku. Otoczenie rynkowe zmienia się obecnie w takim tempie, że transformacja cyfrowa musi być rozumiana jako ciągły proces. W Polsce w ten sposób działają już m.in. firmy z sektora bankowości, usług finansowych, logistyki B2C, sieci handlowe. Nie ma wątpliwości, że ten trend dynamicznie się rozwija w niemal każdym sektorze polskiej gospodarki.
