Pod pojęciem cyfryzacji skrywa się cały szereg działań zmierzających do zbudowania skutecznie funkcjonującej gospodarki opartej o dane i usługi realizowane kanałami elektronicznymi. Ta gospodarka to przede wszystkim sprawne i przyjazne obywatelowi Państwo.
Osiągnięcie tego celu powinno być kompozycją budowy zarówno aplikacji, które widzimy i z których korzystamy w kontakcie z administracją, jak i rozwiązań analitycznych, które pozwalają tej właśnie administracji działać w sposób dopasowany do obywatela, racjonalnie gospodarować środkami budżetowymi i móc identyfikować obszary funkcjonowania Państwa wymagające interwencji i usprawnień. Aby znaleźć się w momencie, w którym analityka wniesie wartość do cyfrowego Państwa, konieczne jest osiągnięcie wystarczającego stopnia cyfryzacji procesów, co przekłada się na wzrost wolumenu dostępnych danych. Bez nich analityka nie będzie w stanie uwolnić całości swojego potencjału.
Polska na drodze ku cyfryzacji
Polska osiągnęła już ten moment kilka lat temu, z powodzeniem informatyzując kluczowe resorty i sfery życia publicznego. Pierwszym skutecznym i zrealizowanym na szeroką skalę projektem analitycznym było wsparcie realizacji spisów powszechnych przez Główny Urząd Statystyczny. Okazało się, że nie ma konieczności ponoszenia gigantycznych nakładów finansowych na pełen zakres prac rachmistrzów. Można natomiast zebrać dane z rejestrów państwowych (między innymi z Ministerstwa Finansów, rejestru PESEL, ZUS, KRUS, Centralnego Wykazu Ubezpieczonych NFZ, gminnych zbiorów meldunkowych), zadbać o ich jakość i zgodność, uzupełniając je o klasycznie pozyskane informacje i w ten sposób wykonać to jedno z największych zadań. W ten sposób GUS zbudował bazy mikrodanych statystycznych wykorzystując narzędzia integracji i zarządzania jakością danych. Odwaga i innowacyjność zwróciły się – nakład kosztów na manualne prowadzenie spisu został istotnie ograniczony (rachmistrzowie skupili się na uzupełnieniu danych a nie ich gromadzeniu), czas realizacji zadania skrócony, a jakość i kompletność uzyskanych informacji pozostała na bardzo wysokim poziomie. Pozostaje liczyć, że takie rozwiązania będą stosowane w przyszłości i na stałe wejdą to arsenału narzędzi statystyki publicznej.
Ten tekst jest częścią projektu How to do IT. To twój sprawdzony przewodnik po cyfrowej transformacji i technologiach dla biznesu. Zapisz się na newsletter projektu!
Mamy też za sobą szereg działań zmierzających do cyfryzacji procesów w obszarze ochrony zdrowia. Składają się na nie różne inicjatywy – od budowy rozwiązań wspierających działanie poszczególnych instytutów i szpitali, poprzez analizy ryzyka występowania nadużyć w Narodowym Funduszu Zdrowia, kończąc na trudnym projekcie P1 realizowanym przez CSIOZ. Każdy z nich jednak pokazuje, że zauważamy konieczność właściwego organizowania procesów zarządzania danymi i rozumiemy wartość, jaka w nich się znajduje. W ochronie zdrowia szczególnie. Tam, gdzie konieczna jest sprawność w działaniu, dobra organizacja, a miarą efektywności jest zdrowie ludzkie, nie można pominąć umiejętności analizy danych, będącej zwieńczeniem właściwie realizowanej cyfryzacji procesów biznesowych.
W czasach, gdy każda informacja przetwarzana jest w cyfrowej postaci, włączanie analityki do usprawnienia podejmowania decyzji jest proste. Możliwe jest także szybkie identyfikowanie anomalii w danych, wyłapywanie skupień i wzorców. Te metody są wykorzystywane między innymi do wykrywania potencjalnych nadużyć i nieprawidłowości. Analizy danych z procesu refundacji leków pozwalają na odnajdywanie powiązań pomiędzy lekarzami, grupami pacjentów, aptekami. Takie wzorce i ich statystyczna istotność pozwalają na skuteczne kierowanie kontroli, co ostatecznie możne skutkować nakładaniem kar finansowych lub wyciąganiem wniosków co do zmian procesów i prawa. Trwałe uszczelnianie procesów finansowych uwalnia dodatkowe środki budżetowe, pozwalając rozwijać się, inwestować i lepiej stymulować rozwój społeczny.
Dojrzałość w budowaniu cyfrowego państwa
Centralna realizacja i koordynacja cyfryzacji administracji państwowej, tak jak realizuje to Ministerstwo Cyfryzacji, to nowoczesne podejście do budowania państwa umiejętnie wykorzystującego gromadzone dane. Ta umiejętność to przede wszystkim otwartość danych, czyli poszukiwanie możliwości ich ponownego wykorzystania, wspierana projektami, takimi jak danepubliczne.gov.pl czy mojepanstwo.pl. Drugim elementem jest tendencja do ich porządkowania na poziomie centralnym poprzez System Rejestrów Państwowych. Zunifikowane, dostępne dla każdego procesu biznesowego, dane rejestrowe to możliwość tworzenia konwergentnych usług dla obywateli – projektowanych nie z poziomu struktury administracji państwowej, a z perspektywy obywatela i jego celów. Koncentracja na obywatelu powinna być integralną zasadą cyfryzacji. Przykładem jest tu Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG), gdzie w jednym miejscu zintegrowane zostało załatwianie spraw zarówno z organami rejestrowymi, jak i z Urzędem Skarbowym czy ZUS.
Ministerstwo Cyfryzacji nie pozostaje bierne, jeżeli chodzi o podniesienie umiejętności i możliwości wykorzystania analizy danych gromadzonych w cyfrowej administracji. Realizowana (obecnie na etapie projektowania) Zintegrowana Platforma Analityczna ma być rozwiązaniem umożliwiającym wplecenie zaawansowanej analizy danych w każdy proces podejmowania decyzji. Ambicją Ministerstwa Cyfryzacji jest umożliwienie poszukiwania rozwiązań zagadnień, dla których do dzisiaj nie było środków i metod – takich, dla których znalezienie odpowiedzi wymaga połączenia danych pochodzących z różnych obszarów administracji, często po raz pierwszy. Zintegrowana Platforma Analityczna ma także umożliwić wykorzystywanie zaawansowanej analityki tam, gdzie rozwój kompetencji w tym obszarze nie był możliwy lub nie miał ekonomicznego uzasadnienia. Realizowanie projektów tej klasy pokazuje, jak wysoki poziom dojrzałości w budowaniu cyfrowego państwa reprezentujemy. Jest też wyzwaniem na poziomie metod i technologii – projektowi przyjdzie zmierzyć się z integracją rozproszonych danych o wielkim wolumenie oraz złożonym właścicielstwie i podstawie prawnej przetwarzania. Aby zapewnić skuteczny sposób prowadzenia badań i rozwiązywania strategicznych problemów, dostęp do danych musi być łatwy, a badacz musi mieć możliwość skupienia się na merytoryce przedsięwzięcia.
Ministerstwo Finansów
Ministerstwo Finansów wzmocniło również swoją „cyfrową” stronę. Wprowadzenie JPK czy automatyzacja składania deklaracji podatkowych przez obywateli to tylko przykłady widoczne z zewnątrz. Wzrost wolumenu dostępnych danych daje możliwość zastosowania analitycznego podejścia do badania ryzyka występowania nadużyć i automatyzacji procesów identyfikacji nadużyć w podatku VAT czy w obszarze akcyzy. Takie rozwiązania zostały uruchomione w ostatnich latach i przynoszą korzyści dla budżetu Państwa. Poprzez eliminację nieuczciwych graczy, zapewniają przedsiębiorcom bardziej korzystne warunki konkurowania na rynku. Ministerstwo jest dzisiaj wzorem dla kolejnych instytucji w projektowaniu i wdrażaniu rozwiązań uszczelniających procesy rozliczeń zarówno składek, jak i wypłat. To wszystko nie byłoby możliwe bez zastosowania zaawansowanych narzędzi analitycznych. Wielkie wolumeny nowych danych nie przynoszą wartości bez możliwości ich masowego przetwarzania. Analityka pozwala urzędnikowi przenieść się z modelu pracy polegającego na przetwarzaniu danych, do miejsca, gdzie jego rolą jest nadzorowanie zautomatyzowanych mechanizmów decyzyjnych. Urzędnik określa, definiuje i monitoruje strategię działania administracji. Dzięki analityce nie jest obciążony powtarzalnymi, mechanicznymi zadaniami i ma możliwość skupienia się na realizowaniu statutowych celów administracji. Właściwie wdrożona analityka zwiększa inteligencję i sprawność działania sektora publicznego.
Cyfrowe państwo
Korzystając z aplikacji mDokumenty, czy sprawdzając stan konta w ZUS poprzez PUE, należy pamiętać, że cyfryzacja nie kończy się na komunikacji elektronicznej. To dopiero początek drogi do sprawnego i skoncentrowanego na obywatelu państwa. Punktem dojścia jest skuteczne wykorzystanie technologii analitycznych pozwalających optymalizować działania, ograniczać koszty, uszczelniać procesy rozliczeniowe i proaktywnie działać na rzecz zmieniających się potrzeb i oczekiwań obywateli.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Kto korzysta na digitalizacji »
Większość przedsiębiorstw nie docenia korzyści płynących z cyfryzacji
IT Dariusz Fabiszewski PLNa digitalizacji najbardziej skorzystają te firmy, których strategie biznesowe będą polegać na wykorzystaniu technologii IT i ich konwergencji z technologiami operacyjnymi.
