Nie sposób wyeliminować ryzyko w biznesie. Jest ono nieodłącznym elementem funkcjonowania każdej firmy. Można jednak spróbować je zminimalizować. Umiejętne zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie może znacząco ograniczyć straty, a niekiedy i zwiększyć przychody. Ten proces nie należy jednak do prostych, a istotne znaczenie w tym przypadku ma umiejętność prognozowania. Jak powinno przebiegać zarządzanie ryzykiem? Z jakich etapów się składa?
Zarządzanie ryzykiem – główne cele
Zarządzanie ryzykiem jest działaniem skomplikowanym i wielowymiarowym. W praktyce oznacza to, że dotyczy każdego obszaru firmy. Kluczowe znaczenie w tym przypadku ma nakierowanie na identyfikację potencjalnych zdarzeń zarówno w kategoriach szans, jak i zagrożeń. Podstawowy cel zarządzania ryzykiem to zagwarantowanie bezpieczeństwa działań operacyjnych. Dlatego przy każdej podejmowanej decyzji oprócz nastawienia na maksymalizację zysku, jednocześnie powinien być wyznaczany akceptowalny poziom ryzyka.
Kolejny cel zarządzania ryzykiem to minimalizacja kosztów. Zabezpieczając biznes przed ewentualnymi wydarzeniami rynkowymi lub losowymi, zmniejszamy ryzyko pojawienia się niespodziewanych kosztów. Tego typu działania podejmuje się, aby ustabilizować wyniki finansowe firmy i ograniczyć jej straty do wartości, która wcześniej została już uwzględniona.
W tym miejscu warto podkreślić, że zarządzanie ryzykiem jest procesem ciągłym i nie może odbywać się jednorazowo. Nieustannie bowiem zmieniają się warunki rynkowe oraz zasoby firmy. Dlatego też plany i wyliczenia powinny być w miarę możliwości na bieżąco aktualizowane.
Etapy zarządzania ryzykiem
Proces zarządzania ryzykiem możemy podzielić na 4 kluczowe etapy:
Identyfikacja ryzyka – jej głównym celem jest ustalenie zagrożeń, jakie mogą mieć wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Pomiar i ocena ryzyka – oznacza konieczność oszacowania możliwych konsekwencji wystąpienia ryzyka. W tym miejscu należy odpowiedzieć sobie na pytanie, jak duże szkody mogą się z nim wiązać, czy jesteśmy w stanie je zaakceptować., a jeśli nie, to co możemy zrobić, aby ograniczyć ewentualne straty.
Podjęcie działań mających na celu ograniczenie ryzyka – może istnieć potrzeba zmodyfikowania kierunku planów.
Monitorowanie i kontrola ryzyka – w praktyce etap ten może okazać się najbardziej złożony, ponieważ konieczna jest nieustanna obserwacja potencjalnych zagrożeń. Ten krok wiąże się jednocześnie z oceną skuteczności podjętych działań. Wówczas należy się zastanowić, co zostało przeoczone i dlaczego, oraz czy identyfikacja ryzyka mogła być bardziej szczegółowa? Takie analizy warto przeprowadzać cyklicznie. Daj to pewność, że nie zostaną pominięte żadne istotne informacje.
Techniki zarządzania ryzykiem
Nie ulega wątpliwości, że skuteczne zarządzanie ryzykiem jest możliwe tylko pod warunkiem jego umiejętnej oceny. Do tego celu wykorzystywane są różne techniki i narzędzia. Ich zastosowanie pozwala na uzyskanie szerszego kontekstu i lepszego spojrzenia na daną problematykę. Zalicza się do nich m.in.:
diagramy przyczynowo‑skutkowe,
listy kontrolne,
analizę założeń,
listy obszarów,
drzewa prawdopodobieństwa,
techniki grupowe, np. burza mózgów.
Nie trzeba decydować się wyłącznie na jedno rozwiązanie z listy. Warto je ze sobą łączyć i przeplatać, aby ocena zarządzania ryzykiem była jak najbardziej rzetelna.
W jakim stopniu można wyeliminować ryzyko?
Już na początku warto postawić sprawę jasno: w zdecydowanej większości przypadków niemożliwością jest całkowite wyeliminowania ryzyka. Tym bardziej, że nie ma się wpływu na zdarzenia losowe. Nie oznacza to jednak, że nie należy próbować. Wiedza dotycząca skutków zdarzenia i szansy jego występowania daje możliwość podjęcia odpowiednich działań, aby zminimalizować ryzyko. Co więcej, dzięki odpowiedniemu przygotowaniu można szybciej i skuteczniej podjąć odpowiednie kroki, co zaoszczędzi nie tylko czas, ale i ogromne nakłady finansowe.
Wdrożenie kompleksowego podejścia do zarządzania ryzykiem to często zadanie dla specjalistów z PwC, którzy mają obiektywne spojrzenie na kluczowe w tym kontekście czynniki. Może się więc okazać, że powierzenie zadania zarządzania ryzykiem innemu podmiotowi będzie dla nas opłacalne.
